CİLT LEKELERİ
Herkes Pamuk Prenses olmak ister!
Pürüzsüz bir cilt hepimizin hayali. Hiçbir leke, hiçbir izin olmadığı, homojen bir cilt rengi… Ancak ne yazık ki yaşam, cildimizde kendinden izler bırakmayı seviyor. Farklı nedenlerle cildimizde farklı renk ve büyüklükte lekeler belirebiliyor.Ciltte neden leke oluşur?
Cildimize rengini veren melanin pigmentleridir. Bu pigmentlerin cildin belli bir bölgesinde toplanması da ciltte farklı bir renk oluşumuna ve lekelere neden olur. Bu oluşumun pek çok farklı nedeni olabilir. Kimi lekeler doğuştan gelirken, kimileri güneşin olumsuz etkileriyle veya ilerleyen yaşla değişen cilt yapısıyla kendini gösterir. Genel olarak leke oluşum nedenlerini şöyle sıralayabiliriz…- Aileden getirdiğimiz genetik yatkınlık
- Ultraviole ışığa fazla maruz kalma (güneşlenme, solaryumlar)
- Hamilelikle değişen hormon dengesi
- Hormonal hastalıklar ve tedavi süreçlerinde yaşanan hormonal değişimler
- Doğum kontrol hapları
- İlerleyen yaş
- Ciltte oluşan enfeksiyon hastalıkları ya da dermatozlardan sonra kalan lekeler
Gebelik maskesi / Melazma
Hormonal hastalıklar, hormon içeren ilaçlar, hamilelik, doğum kontrol hapları, yüzün bazı alanlarında cilde rengini veren melanin pigmentlerinin artmasına yol açabilir. Bu pigmentlerin artması sonucu da deride melazma/gebelik maskesi diye adlandırılan kahverengi lekeler oluşur. Bu lekeler, daha çok kadınlarda oluşur genellikle güneşlenme esnasında alın, yanak, dudak üstü ve burunda belirginleşir. lekeler tüm yıl aynı tonda olabileceği gibi yazın daha belirgin hale de gelebilir.Emeklilik çiçekleri / Solar Lentigo
Solar Lentigo, yüz ve el sırtı gibi güneşe gören yerlerde ortaya çıkan sarı kahverengi lekelerdir. Derinin epidermis tabakasındaki melanosit hücrelerinin genetik yatkınlık ve güneşe maruz kalmaya bağlı olarak çoğalması ve bir yerde odaklanmasıyla oluşurlar. Genellikle 40 yaş civarında ortaya çıkarlar ama yoğun maruziyet daha erken çıkmalarına neden olabilir. Çapları 0,1-1 mm arasında değişir deri yüzeyi ile aynı seviyede ya da hafif kabarık olabilirler. Bu lekeler iyi huyludur ve kanserleşme riski yoktur. Bununla birlikte derideki birçok leke birbirine benzer. örneğin masum solar lentigolar ile derinin en tehlikeli tümörü olan malign melanom birbirlerine çok benzeyebilirler. Ve bunların ayrımını ve hangi tedavinin uygun olduğunu belirleyecek kişi klinik ve dermoskopik olarak sizi değerlendirecek olan bir dermatolog hekimdir. Lazer ilesolar lentigolar kolayca giderilebilir. Lazer tedavisinin dışında kriyoterapi, plazma koter gibi uygulamalar da bazı tip solar lentigolarda etkili olabilir. Fakat Kriyoterapi ve plazma koterde iz kalma riski daha yüksektir. Lazer tedavisinde ise iz kalması beklenmez ve genellikle 1-2 seans tedavi yeterli olur. Kabuklanmalar iyileşene kadar deri yenileyici ve iyileşmeyi hızlandırıcı kremler ve güneşten koruyucu krem sürülmesi önerilir.Lekelerden korunmanın yolu var mı?
Güneş koruyucu kremler, leke önlemede ilk yardım malzememiz. Sadece yazın değil, kış aylarında da her gün düzenli olarak güneş koruyucu kremler kullanılması leke oluşumunu önemli ölçüde engeller.
Solaryumdan uzak durmak, yanık veya güneş lekesi olasılığını azaltmak ve deri kanserlerinde korunmak için önemli.
Özellikle hamilelik dönemi gibi hormonal değişiklerin olduğu dönemlerde güneş koruyuculara gösterdiğimiz özeni birkaç kat artırmakta fayda var. Çünkü hormon dengemizdeki bu çaplı büyük değişimler, güneş lekesi oluşumu için çok uygun bir zemin hazırlar.
Sivilce, yara, akne izi gibi ciltte kızarıklık yaratan hastalık durumlarında ve yine bazı dermatolojik ve kozmetik işlemlerin (lazer epilasyon, cilt bakımı, peeling, ağda gibi) sonrasında güneşten korunmak veya yine koruyucu kremler kullanmak, kızarıklıkların kalıcı lekelere dönüşmesini önler.
Leke tedavisi için hangi yöntemler güvenilir ve etkindir?
Öncelikle tedaviye başlamadan, cilt lekelerinin yapısı, kişinin biyolojik durumu, cilt türü, cilt lekesinin oluşum nedeni, konunun uzmanı bir doktor tarafından detaylıca saptanmalıdır. Tedavinin yöntemi ve zamanı bu parametreler gözetilerek belirlenir. Hastanın leke oluşumuna yatkınlığını arttıracak bir durumu varsa önce bu durum tedavi edilmeli, daha sonra leke tedavisine geçilmelidir. Leke tedavisi için geliştirilmiş etkin yöntemler arasında lazerler, mezoterapiler, cihaz tedavileri(mikroiğneleme- lazer-altıniğne vb), bazı özel peelingler ve medikal tedaviler vardır. Dermatoloğunuz size uygun tedavi kombinasyonlarını oluşturacaktır.Mezoterapi ile leke tedavisi nasıl uygulanır?
Leke açmada etkili olduğu saptanmış bazı içeriklerin çok ince iğneler yardımıyla derinin uygun tabakalarına bırakılması işlemidir. Mezoterapi ürünleri genellikle hem renk oluşumunu baskılamak, hem de derinin genel yapısını güçlendirmek için özel hazırlanmış karışımlardır. İçeriklerinde hyaluronik asit, bazı vitaminler, mineraller ve aminoasitler bulunur. Mezoterapi leke tedavisinde tek başına ya da diğer tedavilere ek olarak uygulanır. Böylelikle bölgede canlanma etkisiyle, büyüme, iyileşme süreci başlatılır ve cilt kendini yeniler.Kimyasal peeling ile leke tedavisi nasıl uygulanır?
Kimyasal peeling (soyma) yönteminde özel geliştirilmiş kimyasal çözeltiler kullanılır. Leke tedavisinde en sık kullanılan kimyasal çözelti glikolik asit denilen meyve asitleridir. Bu tedavi hafif leke sorunu olan ciltlerde uygulanabilir. Seanslar 2-4 hafta arayla 4-6 uygulama olarak yapılabilir.Enzim peeling (leke maskesi) ile leke tedavisi nasıl uygulanır?
Enzim peeling leke tedavisinde son yıllarda kullanılmaya başlanan özel bir soyma yöntemidir. Cilde özel bir karışım olan maske uygulanır ve 8-10 saat kadar bekletilir. Bu süre sonunda maske ılık bir suyla çıkarılır ve ardında 4-6 ay süre ile özel bir devam kremi sürülür.Lazer ile leke tedavisi nasıl uygulanır?
Lazer ile leke tedavisinde lekeye uygun lazer ve çok iyi sonuçlar elde edilmektedir. Leke tedavisinde farklı lazerler kullanılabilir. Genel itibari ile lazer tedavisi, cilt altında bulunan renk pigmentlerine etki ederek veya cilt yüzeyinin soyulmasını sağlayarak leke giderilmesini hedefler. Cildin en üst tabakasını soyan fraksiyonel lazerler, renk hücresini hedef alan Q anahtarlı lazerler ve yoğunlaştırılmış ışık kaynakları olan IPL cihazları en sık kullanılan ışık sistemleridir. Lekenin tonuna ve yaygınlığına göre lazer uygulamaları yapılır. Genel itibari ile lazer tedavisi, cilt altında bulunan renk pigmentlerine etki ederek veya cilt yüzeyinin soyulmasını sağlayarak leke giderilmesini hedefler.
Kliniğimizde çok sık yaptığımız uygulamalardan biri olan Q-switch lazer uygulaması leke tedavisi (yaşlılık lekeleri, güneş lekeleri, doğum lekeleri, ota nevüs ve ito nevüs, Moğol lekeleri, çiller, cafe-au-lait adı verilen açık kahve renkli lekeler vb.) için kullanılırken işlem yapılan bölgede tüylerde sararma ve kollajen miktarında artış yoluyla da elastikiyet artışı gibi ek faydalar da sağlar. Özellikle el, yüz ve dekoltede yaşla ortaya çıkan lekelerde bu gençleşme ve leke giderme etkisinin aynı anda olması oldukça yüz güldürücüdür.
Tüm lazer uygulamaları sonrası soğuk uygulama ve hassas ciltler için bazı yatıştırıcı ve yangı önleyici kremler önerilir. İşlem sonrasında güneşe çıkmaktan kaçınılmalı, hava güneşli olmasa dahi hekim tarafından önerilen güneş koruyucu kremler düzenli olarak kullanılmalıdır.
